ЯПОНЧУУД БИДЭНД ЯМАР ӨРТЭЙ ВЭ?

Япон бидэнд ямар өртэй вэ?

Монгол Улсын гуравдагч хөршийн бодлого бодит ажил болж хэрэгждэг хамгийн тод жишээ бол Япон улс. 1972 оны хоёрдугаар сарын 24-нд Монгол, Япон хоёр улс дипломат харилцаа тогтоосноос хойш 50 гаруй жил өнгөрчээ. Энэ хугацаанд Япон улс Монголын нийгэм, эдийн засгийн бүхий л салбарт хамгийн тогтвортой, үнэнч туслагч байж ирсэн юм.

Анхны алхмаас өнөөдрийн бодит дэмжлэг

1977 онд Япон улсаас Монголд үзүүлсэн хамгийн анхны буцалтгүй тусламж бол “Говь” ноолуурын үйлдвэрийн барилгын санхүүжилт байв. Энэ бол нэг удаагийн тусламж бус, урт хугацааны хамтын ажиллагааны эхлэл байсан. Ардчилал эхэлснээр тусламжийн хүрээ өргөжиж, Япон улс манай шилжилтийн эдийн засгийг дэмжих хамгийн том донор орон болсон.

Чухал бүтээн байгуулалтууд

Хэн ч анзаарахгүй байж мэдэх ч бидний өдөр тутмын амьдралд Японы хөрөнгө оруулалт нэвт шингэсэн байдаг:

• Монгол–Япон төв байгуулагдаж, хоёр орны соёл, боловсролын гүүр болсон
• Чингис хаан олон улсын шинэ нисэх буудал Японы хөнгөлөлттэй зээлээр баригдсан
• Монгол–Япон эмнэлэг хамгийн орчин үеийн тоног төхөөрөмжтэйгээр байгуулагдсан
• Нарны зам, Нарны гүүр зэрэг дэд бүтцийн чухал төслүүд хэрэгжсэн
• Covid-19-ийн үед Япон улс Монголд 1.3 сая тун вакцин хандивласан
• 59 сургууль, 729 анги танхим Японы буцалтгүй тусламжаар баригдсан
• Улаанбаатар хотын хүн амын 40%-ийг ундны ахуйн цэвэр усаар хангах төслүүдэд дэмжлэг үзүүлсэн
• 31 жилийн турш Японы сайн дурын мэргэжилтнүүд Монголд ажиллаж байна

Тоон дүнгээр харвал...

• 1990–2022 оны хооронд Япон улс Монголд нийт 358.5 тэрбум иенийн дэмжлэг үзүүлсэн. Үүнд:
• 120.4 тэрбум иен – Буцалтгүй тусламж
• 182.4 тэрбум иен – Хөнгөлөлттэй зээл
• 55.7 тэрбум иен – Техникийн хамтын ажиллагаа
• 2021 оны байдлаар л гэхэд Японы буцалтгүй тусламж, зээл, техник туслалцааны нийлбэр нь Монголын хоёр жилийн улсын төсөвтэй тэнцэхүйц хэмжээтэй байжээ.

Чимээгүй боловч хамгийн тууштай түнш

Япон улс тусламж үзүүллээ гэж дуулиан тарихгүй, сурталчлах ч үгүй. Харин Монголын нийгмийн тогтвортой хөгжилд бодитоор нөлөөлөх, урт хугацааны үнэтэй хувь нэмэр оруулахыг л зорьдог.

Бид Японоос юу авах вэ гэж биш, тэд бидэнд юу өгсөөр ирснийг эргэн харах цаг. Хандивлагч бус, хамтрагч гэдэг өнцгөөс харвал Япон бол Монголын хамгийн найдвартай, үнэнч хөрш мөн гэдэгт эргэлзэх зүйлгүй билээ.