ТРАМПЫН ШИНЭ ТАТВАРЫН БОДЛОГО ДЭЛХИЙ ДАХИНД ХҮЧТЭЙ ЦОХИЛТ БОЛЛОО

АНУ-ын Ерөнхийлөгч асан Дональд Трамп 2025 оны 4-р сарын 2-нд шинэ татварын бодлогоо албан ёсоор хэрэгжүүлж эхэлснээр дэлхийн худалдаанд томоохон доргилт үүсгэв. Энэхүү бодлогоор бүх импортын бараанд суурь 10 хувийн татвар ногдуулж эхэлсэн бөгөөд Монгол Улс ч энэ жагсаалтад багтаж байна.

Трамп энэ бодлогыг эдийн засгаа хамгаалах, дотоодын үйлдвэрлэлийг дэмжих зорилготой хэмээн тайлбарлаж байгаа ч олон улсын хамтын нийгэмлэг хүйтэн хүлээж авч, зарим орнууд хариу арга хэмжээ аваад байна.

Хятадын бараанд 125 хувийн татвар ногдууллаа

Хамгийн их анхаарал татсан шийдвэр бол Хятадын бараанд ногдуулах татварыг 125 хувьд хүргэж нэмэгдүүлсэн явдал юм. Өмнө нь 20 хувийн татвартай байсан бол эхлээд 54 хувь, дараа нь 2025 оны 4-р сарын 9-нд 125 хувьд хүргэжээ.

Шинжээчдийн үзэж байгаагаар энэ нь Хятадын зүгээс АНУ-ын бараанд ногдуулсан 84 хувийн татварт хариу барьсан үйлдэл бөгөөд хоёр орны худалдааны харилцааг улам хурцатгаж байна.

Хятадын хариу арга хэмжээ

Хятад улс АНУ-ын бараанд 84 хувийн татвар ногдуулахын зэрэгцээ дараах арга хэмжээг авч эхэлсэн:

• 18 Америк компанид хориг тавив: Эдгээр компаниудын ихэнх нь батлан хамгаалах болон өндөр технологийн салбарт үйл ажиллагаа явуулдаг.

• Холливудын кинонд хориг тавих санал: АНУ-ын кинонуудыг импортлохыг хориглох тухай яригдаж байгаа нь соёлын салбарт ч хариу арга хэмжээ авч буйг харуулж байна.

• Нийгмийн сүлжээнд цензур тавив: Татвартай холбоотой сэдвүүдийг Хятадын сошиал платформуудад хязгаарлах болсон.

Европ, Их Британи мөн өртөв

АНУ Европын холбооны бараанд 20 хувийн, Их Британийн бараанд 10 хувийн татвар ногдуулсан. Энэ шийдвэр нь АНУ-ын худалдааны тэнцлийг сайжруулах зорилготой гэж тайлбарлагдаж байгаа ч Европын талын хариу арга хэмжээ одоогоор тодорхойгүй байна.

Автомашин, сэлбэг хэрэгслийн татвар хэрэгжиж эхэллээ

2025 оны 4-р сарын 3-наас эхлэн АНУ-д орж ирэх автомашин болон авто сэлбэг хэрэгсэлд 25 хувийн татвар ногдуулж эхэлсэн. Энэхүү өөрчлөлт нь олон улсын автомашины үйлдвэрлэл, нийлүүлэлтэд бодит нөлөө үзүүлж байна.

Олон улсын байр суурь

Трампын шинэ бодлогыг дэлхийн удирдагчид болон эдийн засагчид янз бүрээр үнэлж байна. Зарим нь дотоодын үйлдвэрлэлээ хамгаалах нь зөв гэж үзэж байгаа бол олон улс үүнийг чөлөөт худалдааны зарчимтай зөрчилдөж буй хэмээн шүүмжилж байна. Азийн орнууд, тэр дундаа худалдааны алдагдалтай орнууд хамгийн их дарамтад орж байна.

Шинжээчид энэ нөхцөл байдал нь дэлхийн эдийн засгийн сэргэлтэд саад учруулж болзошгүйг анхааруулж байгаа бөгөөд худалдааны дайны эрсдэл улам нэмэгдэж буйг онцолж байна.